Een belangrijke beperking voor de startende ondernemer die op zoek is naar een werkplek, is de portemonnee. Het voordeel daarvan is dat er leuke broedplaatsen ontstaan: slechte wijken waar de criminaliteit welig tiert en je als het donker is je leven niet zeker bent, waar het straatbeeld wordt bepaalt door werkloze uitkeringstrekkers en waar de doorsnee stadsbewoner liever niet dood gevonden wil worden. Maar de startende ondernemer, deze koene ridder, dappere redder van de economie, trotseert alle gevaren. Want de nood voor een werklocatie is hoog, de portemonnee is klein en zijn doorzettingsvermogen kent geen grenzen. De startende ondernemer vestigt zich doorgaans juist in deze wijken, waar zijn creativiteit wordt geprikkeld en een kantoor nog wel betaalbaar is.
Zo was het ook in Amsterdam Noord. Een wijk die door de doorsnee Amsterdambezoeker werd gemeden als de pest. Troosteloos stak het al jaren leegstaande Overhoeks gebouw af tegen de afwezige skyline, de pontjes die naar de overkant van het IJ voeren werden toch vooral bevolkt door naar alcohol riekende types, mensen die best een beurt bij de kapper zouden kunnen gebruiken en grote mannen met tattoos en pitbulls. Maar in de loop der jaren veranderde deze pontbevolking.
Langzaam veranderde de Noordbezoeker in hippe types met – toen nog – snorren, sneakers, wortelpants en grote zwarte brillen. Het waren de creatieve ondernemers die in Noord hun broedplaats hadden gevonden. En de wijk kalefaterde langzaam maar zeker op.
Maar nu is dan toch gebeurd wat zoveel broedplaatsen overkomt. De broedplaats is ten onder gegaan aan zijn succes.
Dat betekent niet dat Noord nu weer langzaam in een ghetto verandert. In tegendeel. Leegstaande panden worden door nette mensen gekocht, aan de oever is een echte nieuwbouw yuppenwijk verrezen en steeds meer grote ondernemersjongens weten Noord te vinden, zoals ID&T die Overhoeks gaat transformeren tot überhip uitgaanscentrum. Op zondagmiddag flaneert hip en rijk Amsterdam al langs de oever van het IJ na een bezoekje aan filmmuseum Eye, hip en arm Amsterdam verkoopt zijn kleren op de vrijmarkt in de IJhallen.
Noord stond vorige maand op de zevende plek van ‘lijst met ’s werelds 20 meest hippe wijken’ van trendy reiswebsite Skyscanner.net. Voorgegaan door onder meer het Berlijnse Kreuzfeld, Williamsburg in New York, de Londense wijk Dalston en Miera Iela in Riga. En heel de wereld kijkt mee.
Dit betekent het definitieve einde van Noord als geschikte broedplaats voor creatieve startende ondernemers. Skyscanner kan wel zeggen dat het zo’n fantastische wijk is, wij weten wel beter. Noord is over zijn hoogtepunt heen.
Maar wat moet de creatieve ondernemer nu? Geen nood, niet voor niets is hij creatief. Hij weet zijn weg te vinden. En die weg leidt hem nu naar andere wijken die wat hardnekkiger zijn in het verhippen. Ik noem een De Baarsjes en Bos en Lommer. Al voor Noord in de picture kwam, haalden deze twee wijken in West regelmatig het nieuws om de leuke nieuwe winkeltjes en horeca en verhippende bevolkingssamenstelling. Maar hier ging het niet zo hard. Nog steeds hangt in deze wijken de smoezeligheid van de ghetto’s die ze ooit waren.
En het is precies die smoezeligheid die de wijken hun charme geeft. Tel daarbij op de subsidiemogelijkheden die de gemeente nu nog verstrekt aan ondernemers die zich hier willen vestigen, en de écht creatieve start-up weet het wel. Weg met Noord, op naar West! Voor anderen lonkt de Bijlmer, waar randgroepjongeren daktuinen maken en singersongwriters hun muziekjes schrijven in kleurige opgeknapte betonblokwoningen. Urban resorts die voor armlastige ondernemers te huur zijn voor een prikkie. En waar je als creatief geestverwanten en prikkeling voor je scheppingskracht vindt.
Nee, ID&T is hier nog niet te vinden. En daarmee figureert de Bijlmer nog niet dagelijks in de media. Maar het woord broedplaats is hier tegenwoordig toch echt meer op zijn plek.
